Mỡ máu cao là một trong những nguyên nhân gây ra tình trạng xơ vữa động mạch. Khiến cho người bệnh có nguy cơ rất cao bị bệnh động mạch vành (tim) và bệnh động mạch cảnh (não). Nếu không được phát hiện và điều trị sớm có thể để lại hậu quả đáng tiếc.
Mỡ máu cao bao nhiêu là nguy hiểm?
Cholesterol có vai trò quan trọng với cơ thể, giúp cấu thành nên cấu trúc màng tế bào, tiền chất tạo vitamin D và một số hormone. Chúng chỉ trở nên có hại khi xảy ra rối loạn chuyển hóa lipid máu, hay còn gọi là mỡ máu cao. Đây là hiện tượng tăng nồng độ các chất mỡ trong máu bao gồm: Cholesterol toàn phần, LDL-cholesterol, HDL-cholesterol và triglyceride.
Chỉ số mỡ máu cao gây nguy hiểm nhất với sức khỏe khi: Cholesterol toàn phần cao, LDL cao, HDL thấp và triglyceride cao.
– Chỉ số cholesterol toàn phần > 6,2mmol/L (240mg/dL) cho biết lượng cholesterol trong máu tăng cao.
– Chỉ số LDL-cholesterol > 4,1mmol/L (160mg/dL) là ngưỡng có hại cho sức khỏe.
– Chỉ số LDL-cholesterol < 1mmol/L (40mg/dL) là ngưỡng gây hại cho sức khỏe.
– Triglyceride > 2,3mmol/L (200mg/dL) là chỉ số ở mức cao.
Khi LDL cao kết hợp với HDL thấp, người bệnh có nguy cơ mắc các biến chứng của rối loạn mỡ máu như xơ vữa động mạch.
Mỡ máu cao là nguyên nhân hàng đầu gây xơ vữa động mạch
Theo các nghiên cứu, tăng cholesterol máu làm thúc đẩy quá trình xơ vữa động mạch, nó là yếu tố làm tăng khả năng mắc bệnh tăng huyết áp, bệnh lý động mạch cảnh, động mạch vành, động mạch chi dưới, động mạch chủ.
Cholesterol xấu được gọi là LDL (Low-density lipoprotein) hoặc lipoprotein tỷ trọng thấp. LDL có thể làm hỏng các động mạch mang máu từ tim đến phần còn lại của cơ thể. Sau đó, khi tổn thương đã bắt đầu xuất hiện, LDL tiếp tục xâm nhập và tích tụ trong các thành động mạch. Khi các mảng bám phát triển bên trong các động mạch, cuối cùng chúng bắt đầu chặn dòng máu, sự tích tụ ngày càng nhiều và gây nên sự tắc nghẽn mạch máu và có thể gây ra các cơn đau tim, đột quỵ.
Một nghiên cứu ở gần 6.000 người độ tuổi 63 và đa phần trong số họ có các bệnh lý về tim mạch nhằm kiểm tra mối liên hệ giữa tăng cholesterol và xơ vữa động mạch, tử vong do tim mạch. Tuy nhiên, cũng theo kết quả khảo sát, những người có mức cholesterol HDL rất thấp (dưới 41 mg/dL) và những người có mức rất cao (cao hơn 60 mg/dL), nguy cơ xuất hiện xơ vữa động mạch, tử vong do bệnh tim mạch cao hơn. Đối với những người có mức cholesterol cao hơn 60 mg/dL có khả năng bị đau tim hoặc tử vong vì bệnh tim mạch cao hơn gần 50% so với những người có mức 41 đến 60 mg/dL. Như vậy, rối loạn mỡ máu ảnh hưởng rất lớn đến tình trạng biến chứng xơ vữa động mạch.
Dấu hiệu điển hình ở người mỡ máu cao khi có xơ vữa động mạch
Việc nhận biết sớm các triệu chứng ở người mỡ máu cao có xơ vữa động mạch là “chìa khóa” giúp rút ngắn phác đồ điều trị. Những dấu hiệu thường gặp như:
Đau đầu, nặng đầu, hoa mắt, chóng mặt:
Hoa mắt, chóng mặt là một trong những triệu chứng điển hình của bệnh mỡ máu cao. Nguyên nhân là do tình trạng mỡ xấu trong máu tăng cao, lâu dần các phân tử mỡ sẽ bám vào thành mạch dẫn tới các mảng xơ vữa. Qua thời gian, thành mạch máu bị thu hẹp khiến máu cung cấp cho não bộ không đủ, từ đó gây nên biểu hiện đau đầu, nặng đầu, hoa mắt, chóng mặt.
Giai đoạn đầu, các triệu chứng này thường không có hoặc nếu xuất hiện thì nhẹ nhàng, mờ nhạt. Điều này khiến cho người bệnh dễ bị nhầm lẫn với những người có triệu chứng tiền đình hoặc bị thiếu máu.
Tê bì nhức mỏi chân tay:
Cholesterol trong máu tăng có khiến mạch máu bị tắc nghẽn, máu không đưa được đến chân tay khiến chân và tay bị tê bì, nhức mỏi, sưng tấy. Không những thế, do thiếu máu nên bàn chân, bàn tay cũng dễ bị lạnh hơn.
Đau nhói ngực, đau thắt ngực, khó thở, hồi hộp:
Người bị mỡ máu cao nếu mảng xơ vữa ở động mạch tim có thể gây ra những cơn đau nhói, đau thắt ngực, hồi hộp, khó thở trong thời gian ngắn, thoáng qua nhưng lại tái diễn bất cứ lúc nào, hoặc người bệnh có cảm giác khó chịu ở vùng ngực như bị đè nặng, bóp nghẹt, đầy tức, kéo dài từ vài phút đến vài chục phút.
Đột quỵ, tai biến:
Khi bị mỡ máu cao, chỉ số triglyceride cao hơn mức an toàn, các mảng xơ vữa động mạch sẽ cản trở việc lưu thông máu lên não và tim. Từ đó, não thiếu oxy, dẫn đến các cơn tai biến mạch máu não và tim bị thiếu máu nuôi tim sẽ dẫn đến nguy cơ suy tim, đột quỵ.
Biến chứng xơ vữa động mạch ở người mỡ máu cao
Khi dòng máu lưu thông trong cơ thể bị gián đoạn, tiềm ẩn nguy cơ đột quỵ, nhồi máu cơ tim, vết thương lâu lành…
Tùy thuộc vào vị trí mảng bám, loại động mạch bị ảnh hưởng mà gây biến chứng nguy hiểm điển hình như:
– Biến chứng về tim mạch: Khi động mạch vành cung cấp máu đến tim bị hẹp làm các mô cơ tim hoại tử, điều này đẫn dến các hậu quả nghiêm trọng như thiếu máu cơ tim, nguy hiểm hơn là nhồi máu cơ tim và có thể gây tử vong tại chỗ nếu không được chữa trị kịp thời.
– Biến chứng đột quỵ não: Khi động mạch cảnh cung cấp máu giàu oxy cho não bị tắc nghẽn. Ban đầu có thể gây nên các cơn thiếu máu não, lâu dần nếu các mô não bị tổn thương hoàn toàn có thể gây đột quỵ nằm liệt giường. Thống kê cho thấy 93% bệnh nhân đột qụy não bị rối loạn mỡ máu.
Điều trị mỡ máu cao bằng thuốc
- Các loại thuốc thường được bác sĩ chỉ định trong điều trị rối loạn lipid máu, điển hình như:
- Nhóm Statin: Có tác dụng giảm LDL-Cholesterol, giảm nguy cơ mắc bệnh tim mạch, đột quỵ.
- Nhóm Niacin: Giảm LDL-Cholesterol, Triglyceride, LDL-Cholesterol, đồng thời tăng HDL-Cholesterol.
- Nhựa gắn acid mật: Giúp giảm LDL-Cholesterol.
- Các dẫn xuất của Acid Fibric: Giảm Triglyceride trong máu.
Lưu ý: Sử dụng thuốc tây điều trị mỡ máu, người bệnh phải tuân thủ phác đồ điều trị của bác sĩ. Bởi, nếu lạm dụng thuốc có thể gây ra phản ứng phụ ảnh hưởng nghiêm trọng tới sức khỏe.
Kiểm soát rối loạn mỡ máu giúp chống xơ vữa động mạch
Lựa chọn dầu thực vật trong bữa ăn sẽ tốt hơn. Không ăn các loại lòng động vật. Nên ăn những thực phẩm có hàm lượng chất xơ hòa tan cao như ngũ cốc nguyên hạt, trái cây như táo, cam, chuối, lê…các loại đậu như đậu canh, đậu lăng… giúp ngừa hấp thu cholesterol từ đường tiêu hóa. Chế độ ăn tốt cũng bao gồm một số loại cá, hạn chế ăn mặn và uống rượu bia.
Việc kiểm soát mỡ máu rất quan trọng bởi nó ảnh hưởng đến sức khỏe của rất nhiều cơ quan quan trọng khác trong cơ thể. Bạn nên theo dõi chỉ số cholesterol thường xuyên để sớm phát hiện, kiểm soát và xử lý. Ngoài ra, bệnh nhân mỡ máu cao nên đi khám sức khỏe định kỳ để kiểm tra các chỉ số mỡ máu và có biện pháp điều trị kịp thời, hiệu quả.
